Przewodnik stypendialny

PRZEWODNIK STYPENDIALNY - wyjaśnienia regulaminowe

_

Jeżeli dochód w Twojej rodzinie w roku 2013 nie przekraczał kwoty 850 zł  na osobę miesięcznie (netto), możesz ubiegać się o stypendium socjalne i dodatek mieszkaniowy. Uwaga! Dochód jest liczony w oparciu o ustawę o świadczeniach rodzinnych (ust. z dn. 28.11.2003 r. Dz. U. nr 228/2003 r., poz. 2255 z późn. zm.)

UWAGA! Do wniosku należy dołączyć zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o rocznym dochodzie za poprzedni rok kalendarzowy wszystkich pełnoletnich osób zaliczonych w skład rodziny studenta (zaświadczenie o dochodzie składa również sam student-wnioskodawca, uczące się pełnoletnie dzieci lub rodzeństwo).

Dodatkowo dochód z prowadzenia gospodarstwa rolnego ustala się na podstawie powierzchni użytków rolnych w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ogłaszanego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 z późn. zmianami) – potrzebne będzie zaświadczenie Urzędu Gminy lub inny dokument, zawierający dane o liczbie hektarów przeliczeniowych (np. nakaz płatniczy).

 _

1.Ustalanie dochodu

2.Samodzielność finansowa

3.Skład rodziny

4.Czego nie wliczamy do dochodu rodziny

5.Zmiana sytuacji rodziny studenta

_

USTALANIE DOCHODU

Obowiązują nowe wzory zaświadczeń z Urzędu Skarbowego dokumentujące dochód. Nowy wzór zaświadczenia nazywa się "Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o dochodzie członka rodziny podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach okreslonych w art. 27, 30b, 30c, 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy" i zawiera:

a) dochód
b) podatek należny
c) składkę na ubezpieczenie społeczne

(na skutek zmian odnośnych przepisów nie ma w zaświadczeniu US składek na ubezpieczenie zdrowotne, jak było uprzednio, nie jest również stosowany wzór na obliczenie składki zdrowotnej, w związku z czym roczną wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne student powinien udokumentować stosownym zaświadczeniem).

Obecnie dochód dla celów stypendialnych oblicza się według zasady:

Dochód = dochód wykazany w zaświadczeniu z Urzędu Skarbowego
- (minus) składka na ubezpieczenie społeczne wykazana w zaświadczeniu z Urz.Skarbowego
- (minus) podatek należny wykazany w zaświadczeniu z Urz.Skarbowego
- (minus) składka zdrowotna wykazana w zaświadczeniu z ZUS

W związku z powyższym aby prawidłowo wyliczyć dochód, składki na ubezpieczenie zdrowotne należy uwzględnić na podstawie zaświadczenia z ZUS-u.

Dochody rodziny zgłaszane do wniosku stypendialnego obejmują:

1. dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to znaczy przychody wyszczególnione poniżej (pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne):
   
   - przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (podatek wg skali podatkowej),
   
   - przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b (podatek od dochodu m in z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów),
   
   - przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy od dochodu z działaności gospodarczej),
   
   - przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e (podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości),
    
2. deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz dochód podlegający opodatkowaniu na podstawie karty podatkowej,
    
3. inne dochody nie podlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to znaczy:
   
   – renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
   
   – renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
   
   – świadczenia pieniężne oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
   
   – dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
   
   – świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
   
   – emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
   
   – renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,
   
   – zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społ. rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
   
   – środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
   
   – należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą - w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
   
   – należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
   
   – należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
   
   – dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczeniue społeczne,
   
   – alimenty na rzecz dzieci,
   
   – stypendia określone w przepisach o systemie oświaty, przepisach Prawa o szkolnictwie wyższym oraz przepisach o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, inne stypendia przyznawane uczniom i studentom, [ nie dotyczy wniosków o stypendia ],
   
   – kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
   
   – należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
   
   – dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 poz. 674),
   
   – dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
   
   – ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe",
   
   – ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,
   
   – świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
   
   – dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
   
   – dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,
   
   – renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
   
   – zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
   
   – świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

_

SAMODZIELNOŚĆ FINANSOWA - Uwaga-zmiany po nowelizacji ustawy!

Po nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w roku 2014 odstąpiono od używania pojęcia „samodzielność finansowa studenta”. Po tej zmianie wniosek o stypendium socjalne standardowo składa się w opcji „Jestem na utrzymaniu rodziców i/lub prowadzimy wspólne gospodarstwo domowe (skład rodziny z rodzicami i rodzeństwem)”. Skład rodziny przedstawia się wówczas następująco: student-wnioskodawca, rodzeństwo wnioskodawcy w wieku do 26 roku życia (jeśli rodzeństwo jest w wieku 18-26 lat –  można zgłosić tylko uczące się, należy wówczas dołączyć zaświadczenia ze szkoły/uczelni). Wszystkie osoby pełnoletnie muszą dołączyć zaświadczenia z Urzędu Skarbowego (a więc również wnioskodawca i jego pełnoletnie rodzeństwo, nawet jeśli nie rozliczali się z urzędem). Jeżeli student-wnioskodawca jest żonaty/zamężna to do tak określonej rodziny należy dopisać współmałżonka i dzieci, a do wniosku dołączyć zaświadczenie za miniony rok o dochodzie współmałżonka (nawet jeśli w ubiegłym roku nie byliście małżeństwem).

Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z rodzicami, może skorzystać z innych dostępnych opcji – „Oświadczam, że nie prowadzę wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców (skład rodziny bez rodziców i rodzeństwa)” – UWAGA! Można wybrać tę opcję, jeśli spełnia się jedną z następujących przesłanek:

a) ukończyłeś (-aś) 26 rok życia;
b) pozostajesz w związku małżeńskim;
c) masz na utrzymaniu dzieci – w rozumieniu art. 179 ust. 4 pkt. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

UWAGA! Jeżeli wybierzesz tę opcję przy braku dochodów lub bardzo niskich dochodach – może zostać wdrożone postępowanie wyjaśniające zgodnie z art. 179 ust. 8 oraz ust. 9 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. W praktyce oznacza to, że będziesz musiał przedstawić zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej, oświadczenie wyjaśniające, z jakich środków się utrzymujesz (wraz ze współmałżonkiem i dziećmi), a jeśli nie złożysz wyjaśnień lub będą one niewystarczające – nie uzyskasz stypendium. Przy wyborze tej opcji pojawia się dodatkowo pole opisowe „Inna sytuacja”, w którym możesz opisać swoją nietypową sytuację, jeśli nie mieści się ona w dostępnych wariantach (np. sierota, wychowanek Domu Dziecka, alimenty od obojga rodziców i inne).

Kolejna dostępna opcja jest dla osób, które nie chcą zgłaszać dochodów rodziców, nie prowadzą z nimi wspólnego gospodarstwa domowego, a uzyskują własny dochód w wysokości nie mniejszej niż (stan na aktualny rok akademicki) 654,35 zł miesięcznie. Jest to opcja w przybliżeniu odpowiadająca wcześniejszej opcji „samodzielności finansowej”. Korzystając z takiej opcji oświadczasz (wybór w panelu), że:
Spełniasz łącznie następujące warunki:

a) posiadałeś stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym;
b) posiadasz stałe źródło dochodów w roku bieżącym;
c) Twój miesięczny dochód w okresach, o których mowa w lit. a) oraz b) jest wyższy lub równy 654,35 zł (czyli 1,15 sumy kwoty określonej w art. 5 ust. 1 i kwoty określonej w art. 6 ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych);
d) równocześnie oświadczasz, że nie prowadzisz wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców.

UWAGA! Ta opcja jest korzystna dla studenta, który nie pozostaje w związku małżeńskim, nie ma dzieci, ma własny dochód w wymaganej wysokości, nie prowadzi gospodarstwa domowego z rodzicami i nie chce zgłaszać ich dochodów (skład rodziny jednoosobowy – sam student).

 _

SKŁAD RODZINY

UWAGA! Małżonka studenta i jego dochód w każdym przypadku uwzględnia się przy wyliczaniu dochodów rodziny do celów stypendialnych. Nie można natomiast, nawet w wyjątkowych przypadkach, uwzględniać innych osób niż wymienione poniżej w pkt. 3), np. dziadków, teściów, innych krewnych.

Do składu rodziny studenta, który jest na utrzymaniu rodziców i/lub prowadzi z rodzicami wspólne gospodarstwo domowe – zalicza się:

1. studenta,
2. małżonka studenta, a także będące na utrzymaniu studenta lub jego małżonka dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26 roku życia, a jeżeli 26 rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek,
3. rodziców, opiekunów prawnych, opiekunów faktycznych studenta i będące na ich utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26 roku życia, a jeżeli 26 rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.

Wliczeniu do rodziny studenta podlegają pełnoletnie dzieci lub rodzeństwo w wieku 18-26 lat pod warunkiem załączenia zaświadczenia o pobieraniu nauki. W przeciwnym razie nie uwzględnia się tych osób, ani też ich dochodów; nie uwzględnia się również osoby przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (instytucja zapewniająca całodobowe utrzymanie: dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, szkoła wojskowa lub inna szkoła zapewniająca nieodpłatne pełne utrzymanie – w tym wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie), nie uwzględnia się także dochodów tej osoby.

Do składu rodziny studenta, który oświadczył, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców (skład rodziny bez rodziców i rodzeństwa) zalicza się osoby wymienione wyżej w pkt. 1 i 2).

Do składu rodziny studenta, który wykazał, że uzyskuje dochód własny nie mniejszy niż 654,35 zł miesięcznie oraz oświadczył, że nie prowadzi z rodzicami wspólnego gospodarstwa z rodzicami – może być zaliczony tylko sam student (rodzina jednoosobowa) lub tylko student ze swoim dzieckiem, jeżeli oczywiście nie pozostaje on w związku małżeńskim (małżonek w każdym przypadku musi być uwzględniony).

_

CZEGO NIE WLICZAMY DO DOCHODU RODZINY

W dochodach rodziny nie uwzględnia się:

1. świadczeń pomocy materialnej dla studentów i doktorantów otrzymywanych na podstawie n/n regulaminu,
2. stypendiów przyznawanych uczniom, studentom i doktorantom w ramach:
   a. funduszy strukturalnych Unii Europejskiej,
   b. niepodlegających zwrotowi środków pochodzących z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
   c. umów międzynarodowych lub programów wykonawczych, sporządzonych do tych umów albo międzynarodowych programów stypendialnych,
3. świadczeń pomocy materialnej dla uczniów otrzymywanych na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
4. świadczeń pomocy materialnej przyznawanych dla studentów i doktorantów przez jednostki samorządu terytorialnego,
5. stypendium za wyniki w nauce dla studentów / doktorantów przyznawane przez osoby fizyczne lub prawne niebędące państwowymi ani samorządowymi osobami prawnymi,
6. stypendiów doktoranckich,
7. stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia przyznawanych studentowi lub doktorantowi.

Nie stanowią dochodu także świadczenia rodzinne (tj. zasiłek rodzinny, dodatki do zasiłku rodzinnego, świadczenia opiekuńcze, w tym zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne), świadczenia z pomocy społecznej (tj. zasiłki stałe, okresowe, celowe itd.), dopłaty bezpośrednie dla rolników w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, stypendia i zapomogi dla studentów przyznawane na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, świadczenia otrzymywane na podstawie Działania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego "Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne" (tzw. stypendia unijne dla uczniów i studentów), świadczenia pomocy materialnej dla uczniów otrzymywane na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.), kwoty alimentów płaconych przez członków rodziny na rzecz innych osób.

Roczny dochód rodziny pomniejsza się o kwoty poniesione przez rodzinę z tytułu alimentów świadczonych na rzecz osób nie zaliczonych do rodziny studenta, opłat za pobyt członka rodziny w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, jeśli osoba ta nadal przebywa w tej instytucji. Osoby tej nie wlicza się do rodziny.

 _

ZMIANA SYTUACJI RODZINY STUDENTA

Jeżeli w roku bieżącym nastąpiły znaczące zmiany w sytuacji rodziny, które powodują zmianę statusu rodziny - pogorszenie lub poprawę warunków materialnych (np. urodzenie dziecka, ukończenie przez brata/siostrę 26 roku życia, utrata pracy członka rodziny, śmierć członka rodziny, rozwód rodziców i orzeczenie alimentów, zmiana stanu cywilnego studenta(-tki), uzyskanie pracy, zmiana pracy itp - student oprócz dochodów przedstawionych do wniosku o stypendium za poprzedni rok może ubiegać się o aktualizację dochodu (uwzględnienie dochodu z ostatniego miesiąca w przypadku osoby, której sytuacja uległa zmianie zamiast średniego dochodu miesięcznego tej osoby za rok poprzedni).

Aktualizacja dochodu odbywa się poprzez zastąpienie części ubiegłorocznych dochodów aktualnym dochodem, tzn. przeprowadza się:

a. odjęcie od łącznego dochodu rodziny za rok poprzedni dochodu osoby, u której w roku następnym nastąpiła zmiana dochodu (odejmowanie należy wykonać na dochodach miesięcznych)

b. dodanie do wyliczonego jak wyżej dochodu aktualnego dochodu miesięcznego osoby, u której w roku bieżącym nastąpiła zmiana dochodów (dochód z poprzedniego miesiąca, np. z września w przypadku wniosku składanego w październiku).

Jeżeli np. małżonkowie rozliczali się wspólnie z Urzędem Skarbowym, a następnie jeden z nich utracił lub uzyskał dochód, można wykonać odejmowanie dochodu utraconego / dodanie dochodu uzyskanego na podstawie kserokopii rozliczenia PIT lub oświadczenia zainteresowanego, jeżeli na podstawie zaświadczenia Urzędu Skarbowego nie można wydzielić dochodu danej osoby.

Utrata dochodu (zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych) - oznacza utratę dochodu spowodowaną:

a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
b) utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,
e) nieotrzymywaniem części albo całości zasądzonych świadczeń alimentacyjnych, [ uchylone ]
f) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej,
g) wydzierżawieniem gospodarstwa rolnego, [ uchylone ]
h) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, [ wprowadzone ]
i) utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń. [ wprowadzone ]

Uwaga!Nie stanowi utraty dochodu przebywanie na urlopie bezpłatnym. Nie jest również uprawnione zgłaszanie jako dochodu utraconego np. nagrody jubileuszowej lub innych jednorazowych świadczeń o podobnym charakterze, wypłacanych okazjonalnie w roku, z którego dochody stanowią podstawę do przyznania stypendium. Utratą dochodu jest natomiast np. zmniejszenie wynagrodzenia w wyniku zmiany wymiaru czasu pracy albo zmiany warunków wynagradzania.

Zgłaszając utratę dochodu należy pamiętać o zgłoszeniu występującego w niektórych przypadkach równoczesnego wzrostu dochodu z innego tytułu (np. śmierć członka rodziny – przyznanie renty; utrata pracy – przyznanie zasiłku dla bezrobotnych, renty lub emerytury itp.).

Zwiększenie dochodu
W przypadku uzyskania przez członka rodziny dochodu, prawo do świadczeń ustala się na podstawie dochodu powiększonego o uzyskany dochód. Zgodnie z ustawą uzyskanie dochodu może być spowodowane:

a) zakończeniem urlopu wychowawczego,
b) uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,
e) uzyskaniem całości lub części zasądzonych świadczeń alimentacyjnych, [ uchylone ]
f) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej,
g) dzierżawą gospodarstwa rolnego, [ uchylone ]
i) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej [ wprowadzone ]

Nastąpiły również zmiany przepisów w przypadku uzyskania dochodu w roku poprzedzającym okres, w którym student stara się o stypendium socjalne (w przypadku ubiegania się o stypendium na rok akademicki 2012/2013 jest to rok 2011). W takiej sytuacji w intencji ustawodawcy uzyskany w tym roku dochód powinien zostać podzielony przez liczbę miesięcy, w których dochód został osiągnięty (a nie przez 12 miesięcy), jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do stypendium – czyli np. jeśli dana osoba rozpoczęła pracę, działalność gospodarczą itp. w roku 2011 i ten stan trwa w momencie ubiegania się o stypendium. W niektórych przypadkach – w naszej ocenie – rygorystyczne stosowanie wprowadzonego przepisu może wypaczać dochód rodziny, a dodatkowo powstaje problem obliczeniowy (kalkulatory on-line dzielą dochody automatycznie na dwanaście miesięcy). W takich przypadkach proponujemy przeprowadzać po prostu aktualizację dochodu (dochód ubiegłoroczny takiej osoby jest odjęty, a dodany jest dochód z ostatniego miesiąca, aktualny).

Zmiana liczby członków rodziny
W przypadku zawarcia przez studenta/doktoranta związku małżeńskiego w roku poprzednim lub bieżącym małżonka studenta/doktoranta (i dzieci) należy wpisać do rodziny studenta/doktoranta, dołączając wymagane zaświadczenie małżonka o dochodzie. Jeżeli małżonek studenta/doktoranta jest osobą pracującą i nowa rodzina spełnia kryteria samodzielności finansowej, student/doktorant we wniosku stypendialnym nie zgłasza już dochodów rodziców i uczącego się rodzeństwa, a jedynie dochody nowej rodziny.

W przypadku śmierci członka rodziny, po dołączeniu odpisu aktu zgonu, można od razu (w głównym wniosku stypendialnym) pominąć dochód uzyskany w minionym roku przez osobę zmarłą, a w to miejsce zgłosić rentę z roku bieżącego (jeśli przyznana) lub złożyć aktualizację po przyznaniu renty (aktualizacja wysokości dochodu i ewentualnie stypendium od pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego, za który wypłacono świadczenie).

W przypadku np. ukończenia przez członka rodziny 26 roku życia, usamodzielnienia finansowego lub założenia własnej rodziny przez rodzeństwo lub studenta-wnioskodawcę, narodzenia dziecka w rodzinie, należy złożyć aktualizację wraz ze stosownymi dokumentami potwierdzającymi zaistnienie w/w sytuacji. Jest to podstawą do aktualizacji dochodu na osobę i ewentualnej korekty wysokości stypendium poczynając od miesiąca następującego od zgłoszenia zmiany.